Wethouder Engelkens, Agro Dun Pekela en windmolens

In een eerder artikel [link] schreef ik daar waar zwakke politici regeren, sterke ambtenaren de macht grijpen. Een goed voorbeeld is de afdeling “Ruimtelijke Ordening” (bouwen en slopen). In de artikelen “Oldambt geeft vastgoed weg” en “Cultuurhuis “De Klinker” – bouw en exploitatie” kwam het functioneren van deze club al eens aan de orde.
In 26 jaar heeft die afdeling 9 wethouders versleten.

  • 1994 – 1996   Altjo Bruins (PvdA)
  • 1996 – 2000   Emme Groot (PvdA)
  • 2000 – 2006   Janine Roelfsema (PvdA)
  • 2006 – 2008   Harry Jansema (VVD)
  • 2008 – 2010   Hans Klopstra (PvdA)
  • 2010 – 2012   Bé Zwiers (PvdA)
  • 2012 – 2013   Hans Polman (PvdA)
  • 2014 – 2020   Laura Broekhuizen (PvdA)
  • 2020 – heden Gert Engelkens (PvdA)

Voor de politieke aansturing is dat een slechte zaak, alhoewel ze bijna steeds van dezelfde partij zijn. Betekent dat de ambtenaren een sterke positie hebben. Hun invloed reikt zo ver, dat zelfs de in Oude Pekela gevestigde firma Agro Dun er mee te maken heeft.

Het bedrijf houdt zich bezig met de teelt en verwerking van hennepvezels. Zij heeft op dit gebied een aantal mooie, innovatieve producten ontwikkeld, waaronder vezelisolatie voor hennephuizen [link]. Voor uitbreiding van die productie wil Agro Dun 1,5 miljoen investeren. Prima zaak voor de lokale werkgelegenheid dus. De gemeente Pekela snapt dat en is enthousiast, maar Oldambt doet moeilijk.

Het probleem zit ‘m in de gemeentegrens tussen Oldambt en Pekela. Het merkwaardige is dat die dwars door het terrein van de firma Dun loopt [plaatje hier]. De nieuw te bouwen hallen komen op het gebied van Oldambt te liggen. Die heeft jaren geleden in het bestemmingsplan de functie gewijzigd van “woon” naar “agrarisch”. Agro Dun werd daar niet van op de hoogte gebracht.

Het bedrijf loopt echter tegen ambtelijke onwil aan om het probleem op te lossen. Meerdere gesprekken met Oldambtster ambtenaren leverden in eerste instantie niets op. Dat was nog in de periode dat Laura Broekhuizen (PvdA) de verantwoordelijke wethouder was. Sinds 22 juni is partijgenoot Gert Engelkens haar opvolger.
Dat de gesprekken tussen ambtenaren en Dun niet lekker liepen, ziet Engelkens anders. Hij zegt dat Oldambt nooit een barrière heeft opgeworpen. “Onze insteek is altijd positief geweest. Dat er sprake zou zijn van een stroef verloop heeft hij zelf niet zo ervaren. ” [bron DvhN 21-09-2020]

Hier gaat Engelkens echter de mist in. Hij was niet bij de gesprekken aanwezig. Die zijn gevoerd door ambtenaren van de afdeling “Ruimtelijke Ordening”.
Dat ambtenaren een door hun zelf opgesteld bestemmingsplan belangrijker vinden dan werkgelegenheid, is een kwalijke zaak. De verantwoordelijke chef had direct naar de wethouder moeten stappen en vragen om dit zo snel mogelijk op te lossen. Helemaal omdat er sprake is van een gemeentegrens overschrijdende activiteit.
I.p.v. zijn ambtenaren de oren te wassen, gaat Engelkens hen juist verdedigen.


Inmiddels is er een gesprek geweest tussen Pekela (waarnemend burgemeester Jaap Kuin en wethouder Hennie Hemmes) en Oldambt (Gert Engelkens). Kuin verwacht dat het bestemmingsplan binnen een jaar wordt aangepast. Dat klinkt mooi, maar toch lijkt het alsof Oldambt de boel nog steeds zit te traineren. Het is namelijk altijd mogelijk om in een bestemmingsplan een uitzondering te maken m.b.v. de “artikel 19 procedure”. Dan kan het probleem in een paar maanden worden opgelost. Gemeente Oldambt doet dat echter niet. Engelkens gaat hier voor de 2e keer de mist in.

Een voorwaarde die Oldambt stelt, is dat Agro Dun moet aangeven waarom uitbreiding noodzakelijk is. Ook moet het bedrijf aangeven welke activiteiten het daar wil onderbrengen en wat de toekomstplannen zijn.
Dat is helemaal bizar. De gemeente Oldambt is nog niet eens in staat een begroting voor een jaar op te stellen en zich daar aan te houden, maar een ondernemer die zelf geld investeert moet aan ambtenaren verantwoording afleggen over zijn uitbreidingsplannen. Alsof het verlenen van een vergunning een gunst is.
Ambtenaren een particulier bedrijfsplan laten beoordelen is volstrekt bespottelijk. Engelkens faalt hier voor de 3e keer.


 

Windmolens
De gemeente Oldambt heeft in het verleden meermaals duidelijk aangegeven tegen grote windmolens te zijn. Toch heeft de Partij voor het Noorden (PvhN) op uitnodiging van energieproducent Vattenfall (voorheen Nuon) een paar uur met dit bedrijf gesproken over een locatie ten oosten van Blauwestad en Beerta (Ulsda).
Waarom je dan in gesprek gaat, is mij onduidelijk. Misschien omdat de verantwoordelijke wethouder voor energiezaken Bard Boon (ex-GroenLinks) lid is van die partij en Vattenfall zo een stok tussen de deur denkt te krijgen.
Bij Boon stroomt nog heel veel GroenLinks-bloed door de aderen en die partij is groot voorstander van windmolens. Vattenfall kent zijn pappenheimers.

Vervolgens heeft de PvhN tijdens een raadsvergadering gevraagd of wethouder Engelkens op de hoogte is van de plannen van Vattenfall. Een windmolen is een bouwwerk en valt onder zijn afdeling.
Blijkbaar was het een moeilijke vraag, want hij zou die vraag schriftelijk gaan beantwoorden. Daar gaat het echter weer mis.
Met verwijzing naar het gemeentelijk standpunt had Engelkens hier met de vuist op tafel moeten slaan en zeggen dat die Vattenfall-kl**tzakken hier niks te zoeken hebben. Maar bang om ook maar iets verkeerds te zeggen, gaat Engelkens eerst overleggen met het college van B & W en z’n ambtenaren.


Precies datgene waar ik bij zijn benoeming al bang voor was, lijkt uit te komen. Over 1,5 jaar zijn er nieuwe gemeenteraadsverkiezingen. In die tussentijd kan Engelkens zich amper inwerken, laat staan een stempel drukken op de afdeling. Betekent dat hij sterk afhankelijk is van zijn ambtenaren. Iets wat zijn vele voorgangers (partijgenoten) ook al waren.
Als persoon is Gert Engelkens een aardige vent. Voor het wethouderschap heeft hij in mijn ogen echter te weinig ballen. Zijn voorganger Laura Broekhuizen had die wel, maar trekt gezien haar kwaliteiten, steeds een te grote broek aan. Vermoedelijk heeft Engelkens niet in de gaten, dat het PvdA-politbureau hem op die plek gezet heeft om op de winkel te passen tot de volgende verkiezingen.

Dan nog een advies aan Agro Dun. Oldambt is een ondernemersvijandige gemeente [Vb. 1 – sloop C1000Vb.2 – Bosma Bedden en Kamps Haarden, Vb.3 – Maas verbouw zusterflat (met ambtenaren “Ruimtelijke Ordening” in de hoofdrol]. Misschien is het mogelijk om op het stuk grond aan de Pekela-kant te bouwen. Desnoods door er een stuk bij te kopen. M.b.v. van de gemeente Pekela verwacht ik dat de nieuwbouw er binnen een jaar staat.

Over Bopinie: dat is een kort, op persoonlijke titel geschreven opiniestuk.

Gemeentehuis – sloop/nieuwbouw – de verantwoordelijken – Deel 1-2

Vooraf
Tijdens het schrijven van dit artikel stapte de SP uit de coalitie. Aangezien dat pas speelde nadat het besluit over de nieuwbouw van het gemeentehuis was genomen,  komt het in dit stuk ook niet ter sprake.

Tijdlijn
18 dec 2017   – raad akkoord 1e plan
17 okt 2018   – energielabels officieel van kracht (Staatsblad)
sep 2018      – rapport SMV – slopen ipv renoveren (conclusie gemeente)
30 jan 2019   – burgemeester Sikkema geïnstalleerd
2 april 2019  – 1e voorlichtingsavond gemeenteraad, incl. financiële sheets
27 mei 2019   – 2e voorlichtingsavond gemeenteraad, incl. financiële sheets
24 juni 2019  – commissievergadering
8 juli 2019   – beslissende raadsvergadering

Gezien de lengte van het artikel is het in 2 stukken geknipt.
Deel 1 (dit artikel)
Bevat de argumenten van de voor- en tegenstanders.

Deel 2
Hier wordt nader ingegaan op de kwaliteiten van een aantal raadsleden en wat er mis mee is. Deel 2 staat hier [link].


Inleiding
Op 8 juli 2019 nam de Oldambtster gemeenteraad het besluit om het   gemeentehuis aan de Johan Modastraat in Winschoten grotendeels te slopen en te vervangen door een nieuw gebouw. Het historische deel blijft staan, maar de aanbouw uit de jaren 80 en 90 wordt gesloopt. Een deel van de U-vormige nieuwbouw komt op het terrein naast de Hema. Daarnaast wordt het Hema-pand ook bij de nieuwbouw getrokken en wel door op de 1e verdieping een nieuwe raadszaal te realiseren. Voor de financiering van het project sluit de gemeente een lening af van ca 25 miljoen euro die in 40 jaar wordt afgelost.

Dit artikel gaat uitgebreid in op het besluit tot nieuwbouw, omdat het vergaande consequenties heeft voor het huishoudboekje van de gemeente en het straatbeeld in dat deel van Winschoten.


Waarom nieuwbouw en uitbreiding gemeentehuis?
De uitbreiding is nodig, omdat de gemeente vindt dat alle ambtenaren op 1 centrale plek zouden moeten werken (nu verspreid over meerdere gebouwen). Het eerste plan daarvoor is in 2017 al door de raad goedgekeurd.

Tijdens de uitwerking van dat plan veranderden echter de inzichten. Diverse bouwtechnische adviesbureaus stelden rapporten op over de bouwkundige staat van het huidige gemeenthuis en welke renovatie-aanpassingen er nodig zouden zijn om aan energielabel A te voldoen. Voor kantoren verplicht vanaf 2030. Dat is met het huidige gemeentehuis volgens deskundigen niet echt een probleem. Het heeft nu al label C.

Wat betreft de hoogte van de renovatiekosten spraken die rapporten elkaar nogal tegen. Volgens een niet-openbaar rapport van bouwadviesbureau Hevo zou dat 10 jaar lang 600.000 euro gaan kosten. Dus in totaal 6 miljoen voor alleen renovatie van het gemeentehuis.

Een ander rapport opgesteld door Syplon komt uit op 3,5 miljoen. [Tabel+grafiek staan hier.] Dat is nogal een verschil. De raad stelde echter geen vragen.

Voor het college van B & W waren de hoge renovatiekosten een prachtig excuus om onderzoek te doen naar de kosten van een nieuw gemeentehuis. Uitgaande van het duurste advies denkt het college voor “slechts” 120.000 euro extra per jaar aan exploitatiekosten een nieuw en ook nog eens energieneutraal gebouw te kunnen neerzetten.
Energieneutraal houdt in dat het gebouw net zoveel energie opwekt, bijvoorbeeld met zonnepanelen, als dat het verbruikt. Die stap is met het bestaande gebouw niet te realiseren. Is wettelijk gezien ook niet nodig.

Die argumenten die het college gebruikt voor nieuwbouw zijn volgens BOB discutabel en misleidend. Samenvatting [hier] en uitgebreid artikel [hier].


Toelichting huidig plan
De gemeenteraad is op verschillende manieren geïnformeerd over de plannen. De belangrijkste informatiebron waren 2 voorlichtingsavonden.  De presentatiesheets staan [hier] en [hier]. Vervolgens werden er nog enkele tientallen vragen schriftelijk beantwoord [vragen+antwoorden hier] en dat was het dan.

Tijdens de voorlichtingsavonden kregen de raadsleden o.a. onderstaande tabel te zien waarin diverse scenario’s worden vergeleken, zoals renovatie en nieuwbouw.

Tabel 1: vergelijking diverse verbouw/nieuwbouw varianten (klik voor groot)
(bron: gemeente Oldambt, lay-out achtergrondkleur toegevoegd door BOB)

In die tabel staat helemaal links (geel gearceerd) het oorspronkelijke plan uit 2017. (Uitbreiding gemeentehuis met nieuwbouw en gebruik bovenverdieping Hema.) Daarnaast staan de 4 nieuwe varianten. Daarvan zou het complete sloop/nieuwbouwplan (blauw) het goedkoopst zijn. Al stijgen in die versie de jaarlijkse lasten nog altijd met minimaal 120.000 euro.

Het leek alsof de raad iets te kiezen had, maar goed beschouwd had het college van B & W al een keus gemaakt, namelijk sloop en nieuwbouw. Via raadsbrieven, diverse vergaderingen en selectief uit rapporten citeren werden de raadsleden “gemasseerd” om toch vooral akkoord te gaan met het collegeplan. [uitgebreid beschreven in vorig BOB-artikel]

Dat “sturen” was duidelijk te zien aan het uiteindelijke voorstel waar de raad over moest beslissen. Bovenstaande tabel kwam in dat verhaal al niet meer voor. Wel werd een nieuwe tabel getoond, die staat hieronder (tabel 2). Dat is de layout-technisch iets aangepaste versie van bovenstaande blauwe kolom.

(Klik voor groot)

Merkwaardig genoeg werd tijdens de beslissende raadsvergadering over het 1e plan uit 2017 vrijwel niet meer gesproken, alleen het CDA stipte het nog aan. Dat is best wel bijzonder, omdat het veruit de goedkoopste variant is. De jaarlijkse exploitatielasten dalen hierbij zelfs.

Het is al met al een behoorlijke brei aan informatie. Dat er raadsleden zijn, die daar niet doorheen kunnen kijken, is absoluut geen schande. Juist daarom is het zo belangrijk om het plan door minstens 1 onafhankelijke deskundige te laten beoordelen.


Beslissende raadsvergadering
Op 8 juli 2019 ging de gemeenteraad akkoord met het sloop/nieuwbouwplan van het huidige gemeentehuis in Winschoten. Tijdens die raadsvergadering hebben de oppositiepartijen Gemeentebelangen Oldambt (GB), Oldambt Actief (OA) en VCP bijna 2 uur lang geprobeerd dat besluit uit te stellen. Zij wilden het plan graag door een onafhankelijk bureau laten onderzoeken. De overige partijen zagen daar echter niks in.

Het blijft bijzonder dat een raadsmeerderheid de olifant in de kamer niet wil zien, namelijk een ambtelijke organisatie die een voorstel moet schrijven voor de raad over een nieuw gemeentehuis waarin zij (de ambtenaren) zelf komen te werken. Het eindresultaat laat zich raden.  Alleen dat argument zou al voldoende reden moeten zijn voor een onafhankelijk onderzoek.

Gezien de belangrijkheid van het project en vooral de hoeveelheid geld die er mee gemoeid is, staat hieronder per partij waarom zij voorstander is van sloop/nieuwbouw en een onafhankelijk onderzoek niet nodig vindt. Vermeld zijn zowel de tekst als het audio-fragment, opdat niemand zich kan verstoppen achter de woorden “Ich habe es nicht gesagt”.

Eerst komen de argumenten aan bod van de 4 coalitiepartijen gevolgd door de oppositionele meelopers CDA, CU en D66.


Coalitiepartner PvdA

Ger Klein van oppositiepartij Gemeentebelangen hield een uitgebreid pleidooi om het plan door een externe deskundige te laten beoordelen. Hij vond dat het huidige plan in te korte tijd oftewel met “stoom en kokend water” door de raad werd gedrukt. Dat schoot PvdA-fractievoorzitter Hilbert Flokstra in het verkeerde keelgat (audio hier):

Ik heb nog een opmerking over de woorden “stoom en kokend water”. Meneer Nieboer zei net al negen jaar.
Inmiddels zijn we ook twee informatieavonden verder. Talloze weken tijd om schriftelijke vragen te stellen. Talloze mogelijkheden om alternatieven aan te dragen dan wel voor te stellen. Talloze kansen om in het voortraject hier nog eens een keer goed over te hebben. U heeft alle kans gehad.

Meneer Flokstra lijkt hier zelf het besef van tijd kwijt te zijn. De gemeente is hier “niet al vele jaren mee bezig”. Laat staan 9 jaar. Klopt sowieso ook niet qua tijdlijn, want de Kijkshop, oude De Boer supermarkt + parkeerterrein zijn pas in 2016 aangekocht. Toen wist de gemeente nog niet eens concreet wat er mee te doen [DvhN_18-11-2016 wethouder Broekuizen “we konden het kopen en hebben meteen toegehapt”] Daarnaast is het zo dat het huidige plan met sloop en herbouw amper 1 jaar oud is.

Vervolgens gaat Klein in op de tabel met besparingen die de sloop/nieuwbouw zou moeten opleveren (tabel 2 hierboven). Die besparingen zijn vooral schattingen.
Het meest bijzondere is nog wel dat de energiekosten van de gesloopte bibliotheek als besparing worden gezien op de energiekosten van het nieuwe gemeentehuis. Daardoor lijken de jaarlijkse lasten lager.
Wederom was het Flokstra die op Klein’s woorden reageerde (audio hier):

Ja een schatting. Dat is uitgelegd. Nu komt u dan met de bibliotheek. U heeft vanmiddag een mail gehad waarin uitgelegd is waarom die bijvoorbeeld is meegenomen.

Flokstra gaat hier wederom de mist in. Het energieverbruik van de bibliotheek staat uitsluitend in het raadsvoorstel.  Tijdens de eerdere voorlichtingsavonden kwam dat niet ter sprake. Niemand van de raadsleden is dat blijkbaar opgevallen, BOB echter wel en meldde dat in een artikel op vrijdag 5 juli [link]. Vervolgens stelde de PvhN in het weekend schriftelijke vragen, die uit naam van gemeentesecretaris Groothuis op maandag 8 juli een paar uur voor de raadsvergadering werden beantwoord.

Je zou verwachten dat de raadsleden massaal aan de bel zouden trekken over deze misleiding, maar op Ger Klein van Gemeentebelangen na, zweeg iedereen.

PvdA-fractievoorzitter Flokstra lijkt de opmerking van Klein eigenlijk maar gezeur te vinden. Blijkbaar vindt Flokstra het heel normaal dat je een paar uur voor een vergadering nog antwoorden krijgt op vragen. Dat het energieverbruik van de gesloopte bibliotheek als voordeel wordt meegerekend voor het nieuwe gemeentehuis vindt Flokstra ook niets bijzonders. Tja, dan ga je toch wel ernstig twijfelen aan man’s geestelijke vermogens.


Aan het begin van dit artikel is al gemeld, dat een belangrijk argument om nieuw te bouwen de renovatiekosten van het huidige gemeentehuis zouden zijn. In de duurste variant bedragen die 6 miljoen euro. Een andere versie spreekt over 3,5 miljoen. Hier proberen het college en de ambtenaren de zaak te sturen door het ongunstigste scenario aan te halen.

PvdA-fractievoorzitter Flokstra doet aan dat sturen vrolijk mee. Waarschijnlijk heeft hij de stukken niet gelezen en kraamt daardoor onzin uit.  Lees, luister en huiver (audio hier):

Daarnaast is er door extern bouwadviesbureau Hevo al aangetoond dat de kosten voor renovatie van bestaande gebouwen aan de Johan Modastraat eigenlijk te hoog zijn voor het te verwachten eindproduct. In de vergelijkingstabellen is terug te vinden dat deze optie structureel vele malen duurder is dan de optie van nieuwbouw. Structureel dus het is ook al vaak genoeg geen woord structureel meer noemen maar 120.000 euro. Volledig nieuwbouw heeft dan ook onze voorkeur. We kunnen ons dan ook vinden in het voorliggende voorstel.

Volgens de gemeente zou nieuwbouw t.o.v. van renovatie “slechts” 120.000 euro per jaar duurder zijn (zie tabel 2 hierboven). Dat het een zeer onrealistisch bedrag is, wil blijkbaar niet doordringen tot Flokstra en co.

Dat de nieuwbouw onnodig duur wordt door het gebouw energieneutraal te maken, vindt de PvdA geen enkel probleem (audio hier):

We hebben het college al meegegeven dat duurzaamheid een hoge prioriteit heeft bij de PvdA. We zijn dan ook verheugd met het feit dat een nieuw gebouw energieneutraal gebouwd wordt. Dat kunnen wij alleen maar aanmoedigen.

Los van de inhoudelijke onzin die Flokstra hierboven in alle gevallen verkondigt, is er nog een bijzonder aspect aan zijn gedrag. Het lijkt alsof hij nog nooit van dualisme heeft gehoord. De wethouders zouden hier het plan moeten verdedigen i.p.v. coalitiepartner PvdA.

(Het dualisme is in 2002  ingevoerd. Een belangrijk onderdeel daarvan is, dat de raad niet meer meebestuurt, maar juist een controlerende functie heeft.)


Coalitiepartner PvhN

Over het idee dat volgens de vergelijkingstabel 1 nieuwbouw goedkoper zou zijn dan renovatie (10 jaar lang 600.000 euro) zei PvhN fractievoorzitter Jurrie Nieboer het volgende (audio hier):

Volgens mij is het zo als je niets doet, praten we over 6 ton. Als je nieuw bouwt kost dat 120.000 euro. In mijn belevingswereld kun je dan beter nieuw bouwen.

Net als PvdA-fractievoorzitter Flokstra loopt ook Nieboer hier braaf achter het collegevoorstel van sloop/nieuwbouw aan. Dat er al 2 rapporten (Heva en Syplon) zijn met totaal verschillende renovatiekosten is hem blijkbaar ook ontgaan. Laat staan dat hij er kritische vragen over stelt. Daarnaast is hij blijkbaar het 1e voorstel uit 2017 alweer vergeten wat nog veel goedkoper is. Ook hij vindt dat het ambtelijk voorstel weliswaar veel aannames bevat, maar desondanks toch moet doorgaan zonder een extern onderzoek vooraf.

Dat het energieverbruik van de gesloopte bibliotheek als voordeel wordt meegerekend voor het nieuwe gemeentehuis vindt Nieboer ook niets bijzonders (audio hier).

Wij hebben hem goed nagelezen. Er staan inderdaad veel aannames in. Ik neem aan dat dat ook aannames zijn, die je niet altijd om kunt omzetten in een feitelijkheden.

Geeft mij ook direct de opmerking weer dat wij niet voor een Rekenkamer aan de voorkant (=vooraf, domme ambtenarentaal, BOB) zijn zoals voorgesteld door Gemeentebelangen. De beantwoording en de openstaande vragen waren voor onze fractie duidelijk en staan de besluitvorming niet in de weg.


Coalitiepartner SP

Het verhaal van SP-fractievoorzitter Linda Bolderman is dermate warrig, dat ik het grootste deel hier als tekst heb weggelaten. Wie zich daar zelf van wil overtuigen, kan [audio hier] haar complete verhaal beluisteren.

En dan de laatste tijd zijn er ineens geluiden met betrekking tot uitstellen, stoppen, alternatieven onderzoeken etcetera. Maar wat ons betreft zijn er in 2017 al heel duidelijke keuzes gemaakt met betrekking tot deze locatie en daar is ook wel in geinvesteerd.

Wat ons betreft zitten in deze vervolgstappen aan de Poort geen punten die veroorzaken dat je weer naar nul terug zou moeten gaan in de besluitvorming en genomen raadsbesluit van tafel zou moeten vegen met alle financiele gevolgen van dien. Niet dat wij vinden dat je nooit pas op de plaats zou moeten maken maar we zien in dezen de noodzaak en de meerwaarde niet.

En dat sluit dat ook gelijk aan bij de motie die wij niet zullen ondersteunen omdat volgens dat de alternatieven en het voortraject niet zorgvuldig is. Daar zijn wij het niet mee eens.

Net als bij de PvdA en PvhN lijkt ook de SP het huidige raadsvoorstel niet te hebben doorgelezen of begrepen.


Coalitiepartner VVD

Het meest wonderlijke is het gedraai van de VVD. In 2017 zat de partij in de oppositie en gaf zij, uitgebreid beargumenteerd door Erich Wünker, aan waarom nieuwbouw naast de Hema geen goed plan was.

Inmiddels maakt de VVD deel uit van de coalitie en is meneer Wünker wethouder. Heeft er toe geleid dat de VVD nu ineens grotendeels voorstander is van het oude plan + sloop en herbouw gemeentehuis. In 1,5 jaar 180 graden draaien qua standpunt. Hoe wil je dat in vredesnaam aan je kiezers verkopen!

Ik kan het dan ook niet nalaten om de meeste woorden van Wünker hier nog eens te herhalen (audio hier):

Ja, ik blijf het jammer vinden dat we in het duurste stukje kernwinkelgebied kantoren gaan bouwen. Ook al is het dan op de eerste verdieping en komt er een HEMA op de onderste laag. Vaak zie je dan om 4 uur half 5 de kantoren leeg zijn en dat het gewoon een donkere muur wordt.

Ten slot nog een opmerking over de toekomst, het scenario. Nogmaals, ik mis ook helaas die analyse, de afweging in het hele plan. We zijn nu echt bezig om een korte termijn plan neer te leggen voor de komende jaren tav de kantoren. Ik denk toch dat het goed zou zijn geweest zouden we hebben gekeken naar alles wat er op ons afkomt t.a.v. automatisering, t.a.v. verwachtingen etc etc waardoor de rol van de overheid een heel andere zou worden, althans dat is onze verwachting. En of dan passend is, om nogmaals op dit stuk van het centrum in Winschoten een nieuw gemeentehuis te bouwen, is voor ons een grote vraag. 

Dat was Erich Wünker tijdens de raadsvergadering van 18 december 2017 toen zijn partij tegen het toenmalige plan voor alleen uitbreiding van gemeentehuis stemde.

Terug naar de raadsvergadering van 8 juli 2019.
Wat betreft het huidige standpunt zei VVD-fractievoorzitter Harold de Groot het volgende (audio hier):

Als VVD zijn we voor een goede stedenbouwkundige invulling midden in het centrum van Winschoten en de nieuwbouw van gemeentehuis en raadszaal. Dat hebben wij ook aangegeven. Belangrijk vinden we in deze periode van bezuinigingen dat er een goede uitleg is naar de inwoners.

Wel, in die uitleg is de gemeente nog steeds niet geslaagd. (Net als bij de sloop van de bibliotheek.) Maar de partij gaat nog een stapje verder door te refereren aan een voorstel om het nieuwe gemeentehuis met name in de avonduren beschikbaar te stellen voor clubs en verenigingen (audio hier):

En als laatste hebben we gezegd, vinden we ook belangrijk, is de multifunctionele inzetbaarheid van het gebouw of de gedeelten van het gebouw. Zeker in de avonduren. Ook dat is toegezegd door de wethouder (Swagerman, BOB) om dat mee te nemen in de exploitatie.

Het gemeentehuis als een soort “dorpshuis” vinden meer partijen een mooi plan, maar dat is echter niet erg realistisch en lijkt vooral bedoeld om de burgers enthousiast te maken voor het nieuwe gebouw. Er zal toezicht moeten zijn en dat kost geld. En je beconcurreert commerciële zaalverhuurders. Maar dat zou dan in overleg moeten met die bedrijven. Geweldig voorstel van een partij die zegt zich in te zetten voor ondernemers.

Wat betreft het voorstel van de oppositie om het nieuwbouwplan vooraf door een onafhankelijke deskundige te laten onderzoeken, vindt de VVD dat ook niet nodig (audio hier):

En dan vind ik het ook jammer dat er partijen zijn die dan aan het einde van de rit, zo noem ik het maar even, bij de vaststelling toch nog allemaal twijfels hebben over cijfers over aannames. En dan ook nog om in deze fase te zeggen. Ja we zijn niet tevreden dus we zetten de Rekenkamercommissie in om daar naar te kijken. Kan je ook zien als een gebrek aan vertrouwen in het college. Wij als VVD zullen dan ook niet instemmen met de motie van GemeenteBelangen (GB) op dit vlak.

De onderbouwing (exploitatie) is vooral gebaseerd op aannames, verdraaiing van argumenten en leugens. Juist daarom is een extern onderzoek zo belangrijk. Vertrouwen hebben in het college zoals De Groot zegt, is wel heel erg onnozel. Ook zijn partij heeft geen kritische vragen gesteld.
Wat betreft het inzetten van de Rekenkamer verkondigt de VVD nu ook een heel ander standpunt dan bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. Eén van de vragen van de stemwijzer ging over het instellen van een vaste rekenkamer. De VVD zei daarover het volgende:

“Voor projecten met een omvang groter dan 1 miljoen euro of met een groot maatschappelijk effect, willen wij altijd een rekenkameronderzoek. Na 2 jaar willen we de werking evalueren en eventueel aanpassen.”

Het document staat [hier]. (Ook de standpunten van de andere partijen.)

Al met al getuigt het gedraai van de VVD van een Ruttiaanse flexibiliteit waar de landelijke naamgever jaloers op zal zijn.

 

Dat waren de argumenten van de 4 coalitiepartijen PvhN, PvdA, SP en VVD. Van de oppositiepartijen waren er 3 voorstander van het nieuwbouwplan en tegen het voorstel om extern onderzoek te doen.


Oppositiepartij D66

Ook D66 lijkt niet te begrijpen wat aan het plan ontbreekt, namelijk een goede financiële onderbouwing. In plaats  daarvan komt fractievoorzitter Fokke Fennema met inhoudsloze argumenten als “vooruitgang” en “werkgelegenheid” (audio hier):

D66 is, maar dat zal niemand hier verbazen, voor vooruitgang. En dit hele project ademt de sfeer van vooruitgang.

Ik vind de rekensom die net gemaakt is, of het nou 7 of 6 ton is versus 120.000 euro, dat vind ik een bijzonder belangrijke in dit hele verband.
En als je dan kijkt dat daarmee waarschijnlijk op langere termijn een hoop geld kunnen besparen is dat des te mooier. De werkgelegenheid. Ik noem het toch nog maar eventjes nadrukkelijk. Het is al even genoemd door de VVD maar het is zeker zo dat als je een dergelijk project uiteindelijk dan toch realiseert, dat daar heel veel werkgelegenheid voor deze regio mee gemoeid is en dat kan toch beslist geen kwaad. Kortom we zijn hier voor.

En we zijn tegen de motie want die vertraagt het allemaal.

Ook meneer Fennema heeft niet begrepen dat de nieuwbouw per jaar minstens 120.000,- euro meer kost. Dus niks “waarschijnlijk besparing op langere termijn”.


Oppositiepartij ChristenUnie

De ChristenUnie heeft veel vertrouwen in het gemeentehuisplan. Zeker als het gaat om de financiële onderbouwing. Fractievoorzitter Gert Jan Bolt zei het als volgt (audio hier):

Wij hebben heel veel informatie gehad. Voor ons is dat voldoende. Ik twijfel niet aan cijfers die gegeven worden door het college.  Als dat wel zo is, dan hebben we een ander probleem, denk ik. Ik denk dat het college en de ambtenaren achteraf zo goed mogelijk met alle kennis die er is, dit ons hebben voorgelegd. En dan ga ik er van uit, als je een onafhankelijk onderzoek gaat doen, dat dat niet zo heel veel anders zal uitkomen.

De CU is een zwaar gelovige partij met veel vertrouwen in wat in de bijbel staat beschreven, ook al is dat niet te checken. Je moet het aannemen, geloven. Dat gaat echter niet op voor een begroting. Die kan door een externe deskundige worden gecheckt.

De taak van een raadslid, zeker in de oppositie, is nou juist het kritisch kijken naar cijfers van het college. Dat het voorstel geschreven is door ambtenaren, de direct belanghebbenden, zou al voldoende reden moeten zijn om de cijfers te wantrouwen.

Als er al een rapport moet komen, dan maar achteraf. Bolt zei dat als volgt (audio hier):

Ik krijg toch wel sterk de indruk dat de indieners het project liever willen schrappen en dat met deze motie willen proberen. Want de ChristenUnie zou best mee kunnen gaan in een motie voor een Rekenkameronderzoek maar niet vooraf en niet om deze reden. 


Oppositiepartij CDA

De beide leden van de CDA-fractie gaven tijdens de raadsvergadering aan grote moeite te hebben met de nieuwbouwplannen. Fractievoorzitter Tim van Bostelen omschreef dat zo (audio hier):

Als CDA worstelen we behoorlijk met dit dossier en de hele worsteling komt eigenlijk samen in één vraag: Waarom is dit voorstel op dit moment het enige juiste voorstel waar we met elkaar over beslissen? Voor Winschoten en Oldambt.

Andere kant is er in 2017 is er al een raadsbesluit genomen waar ook de toenmalige CDA fractie mee heeft ingestemd, omdat dat op dat moment het juiste besluit leek te zijn. Inmiddels zijn we ook weer een ruim anderhalf jaar verder en blijken diverse ontwikkelingen bijgekomen waardoor dat besluit blijkbaar niet meer de juiste is, terwijl dat wel een veel goedkoper besluit is dan het voorstel wat er nu voorligt.

Heldere woorden. Als je zo duidelijk twijfels hebt, begrijp ik niet hoe je toch voor kunt stemmen.

Tot zover de argumenten van de voorstanders van het nieuwe gemeentehuisplan.


Wie waren de voor en tegenstemmers?
De door raad genomen besluiten staan op de gemeentelijke website [link], maar daar staat alleen welke partij voor of tegen heeft gestemd. De naam van het raadslid ontbreekt. Dat is niet erg transparant.
Uiteindelijk zijn het wel mensen die een stem uitbrengen. Een raadslid wordt geacht zelf na te denken en zich niet te laten leiden door het fractiebeleid of het plan van de (eigen) wethouder.

En wie zijn die raadsleden?

Voor: 17 stemmen
PvdA
PvhN
SP
VVD
CDA
CU
D66
Hilbert Flokstra, Fred Greven, Geert Kluiter,  Alida Michels
Jurrie Nieboer, Mark Kalse
Linda Bolderman, Martin Viel, Harma Nobbe, Johannes Wesselink
Harold de Groot, Sander Leuning, Cindel Hessels
Tim van Bostelen, Bianca Lubberts
Gert Jan Bolt
Fokke Fennema
Tegen: 7 stemmen
VCP
GB
OA
Engel Modderman, Jan Kenter, Alma de Groot
Ger Klein, Grietje Musch, Petra Kugel
Nico Postmus
Afwezig: 1 stem
PvhN
Kirsten Bos-Perdok

 

Tot zover deel 1 van dit artikel. Deel 2 staat [hier].

Gemeentehuis – sloop/nieuwbouw – de verantwoordelijken – Deel 2-2

Deel 2
In dit deel wordt nader ingegaan op de kwaliteiten van een aantal raadsleden en wat daar mis mee is.
Deel 1 staat hier [link].


Kwaliteit raadsleden 1 – verstand op nul

Wat in het 1e deel van dit artikel weer eens duidelijk werd, is dat raadsleden volstrekt niet rationeel te werk gaan. Het plan rammelt aan alle kanten, maar de voorstanders vertikken het om kritische vragen te stellen of zelfs maar de stukken goed door te lezen. De raadsleden volgen hierbij braaf wat de wethouder en partijleiding hebben bedacht. Of een raadslid nou dom of slim is, doet blijkbaar niet ter zake. Ze hebben zichzelf gedegradeerd tot ja-knikker. Sommigen vinden het misschien wel prettig dat er voor hun gedacht wordt, maar van met name de wat slimmere raadsleden verwacht je toch wat meer inbreng.

Een deel van de raadsleden bekleedt een maatschappelijke functie waarbij een redelijk ontwikkeld denkvermogen een vereiste is. In de raad schakelen zij die kwaliteit echter volledig uit en gedragen ze zich als makke schapen. Ik wil een paar van die raadsleden eruit pikken en wat nader aan u voorstellen.

 

PvdA – Geert Kluiter

In het dagelijkse leven is meneer Kluiter afdelingsdirecteur op het Dollard College in Winschoten.

Op zijn Linkedin account omschrijft hij zichzelf als volgt:

“Strategische visionair met daadkracht, innovatief vermogen en diepgeworteld geloof in het ontwikkelpotentieel van mensen.”

Ook dit is mooi:

“Als leidinggevende in het onderwijs ben ik het best te typeren als een strategische visionair met daadkracht.”

Allemaal inhoudsloze bla-bla. Als raadslid valt hij volledig door de mand en geeft hij juist het verkeerde voorbeeld door uitsluitend als ja-knikker voor zijn partij te fungeren. Het is te hopen dat hij als onderwijsdirecteur wat beter z’n best doet.

Inmiddels is hij uit de fractie gestapt en gaat op eigen houtje verder. Kluiter is niet met voorkeursstemmen gekozen (had slechts 57 voorkeursstemmen), maar meent toch recht op zijn zetel te hebben. Wanneer je zo handelt, begrijp je er dus niks van. Wegwezen kerel. Uiteindelijk is Kluiter niets anders dan een zeteldief, die bij de  volgende verkiezingen verdwenen zal zijn.
Betekent dat er nu 11 partijen in de Oldambtster gemeenteraad zitten op een totaal van 25 zetels.

 

CDA – Tim van Bostelen
Beroepshalve is meneer Van Bostelen werkzaam bij accountantskantoor Van der Meer. Hij is dus gewend om kritisch naar cijfers te kijken. Helaas geldt dat blijkbaar niet voor gemeentelijke cijfers.

Van Bostelen is niet alleen raadslid, maar zit ook in het bestuur van Dorpsbelangen Nieuwolda als penningmeester [screenshot]. Die club heeft nauwe banden met de gemeente, o.a. over energiezaken. Dat Van Bostelen hier 2 petten op heeft, wil blijkbaar niet tot hem doordringen.

 

VVD – Harold de Groot
De Groot is in het dagelijks leven werkzaam bij de gemeente Midden-Drenthe (Beilen, Smilde + heleboel dorpen). Als hoogste ambtenaar is hij verantwoordelijk voor de afdeling “ruimtelijke zaken” (bouwen en slopen). Betekent dat hij aan één kant een functie heeft met veel “macht”, maar uiteindelijk ook als een soldaat de “bevelen” van het college uitvoert. Vandaar ook zijn opmerkingen bij het raadsbesluit over het nieuwe gemeentehuis “dat we vertrouwen moeten hebben in het Oldambtster college”. Dat hij in het Oldambt als VVD-fractievoorzitter een heel andere functie heeft, wil blijkbaar niet doordringen.


Wat er mis is met de huidige generatie politici
De Groot is een goed voorbeeld van wat er mis is met de huidige generatie politici. Ze waren of zijn ambtenaar en gaan vervolgens in de politiek. Zien we ook op landelijk nivo. Kasja Ollongren (D66) was jarenlang ambtenaar, vervolgens wethouder tot ze uiteindelijk minister werd. Staatsecretaris Menno Snel idem dito. Werd nog gauw lid van D66 voordat hij benoemd werd.

Ze kennen het ambtelijke wereldje en de politiek en hebben daardoor een voorsprong. Zien we bijvoorbeeld ook terug bij de PvdA Oldambt. Tot voor kort waren alle 4 raadsleden ambtenaar (niet op gemeentelijke nivo).
Ook de raadscommissie heeft een hoog ambtelijk nivo. Van juli 2017 tot oktober 2019 zat in de raadscommissie een PvdA’ster die als ambtenaar jarenlang nauw samenwerkte met PvdA-wethouder Broekhuizen. Tja, dan zijn de lijntjes wel erg kort. Sinds 2017 werkt ze in Delfzijl. Haar echtgenoot is ook gemeenteambtenaar, maar in een andere gemeente. Als er zo dichtbij geen andere referentie is, denk je toch al gauw dat de hele maatschappij net als de ambtelijke wereld functioneert.

Nog steeds is één van de raadscommissieleden een oud-ambtenaar (Jans Pals) en bestaat het bestuur voor minstens de helft uit ambtenaren. Dat is nou niet bepaald een afspiegeling van de maatschappij.

Dat gold ook voor de vorige D66-raadsleden. Johnny de Vos was ambtenaar bij de gemeente Hoogezand-Sappemeer en Pascal van Corbach raadsgriffier in Assen.

In het artikel “waarom de politiek anders denkt dan de burger” heb ik daar al eens over geschreven. Het is de verambtelijking van het openbaar bestuur.


Kwaliteit raadsleden 2 – gebrek aan verantwoordelijkheid

Een ander deel van de raadsleden lijkt werkelijk geen idee te hebben waar mee bezig te zijn en wat hun verantwoordelijkheid is.

ChristenUnie – Gert Jan Bolt
Wanneer de gemeenteraad vergadert over een omstreden project van 25 miljoen euro, zou je verwachten dat ieder raadslid alle aandacht bij de vergadering heeft. Helaas was meneer Bolt niet helemaal bij de les. Ergens had hij aangegeven een vraag te willen stellen.
Op het moment dat de voorzitter hem het woord wil geven, hoort hij dat niet. Het excuus was dat hij even bezig was met een app-debat !!  (audio hier)

Als raad ben je bezig met het besluit over een project van 25 miljoen en meneer Bolt is doodleuk aan het appen.

In deel 1 van dit artikel kwam de onkunde van Bolt ook al een aan de orde en nu dus in nog veel ernstiger mate. Het is zondermeer duidelijk dat Bolt niet vooraan stond toen zijn Lieve Heer de verstandelijke vermogens uitdeelde.
Beste ChristenUnie-fractie, u wilt mij toch niet wijsmaken dat Bolt uw beste man is om in de raad te zitten. Stuur deze man alsjeblieft naar huis.

PvhN – Jurrie Nieboer
In het BOB-artikel van 5 juli 2019 schreef ik het volgende over het standpunt van de PvhN voor wat betreft uitbreiding stadhuis via een loopbrug met de bibliotheek.

Fractievoorzitter Jurrie Nieboer zei daarover in de krant (Dagblad) het volgende:

“De gemeente Oldambt moet de komende jaren miljoenen euro’s bezuinigen. De Partij voor het Noorden (PvhN) vindt het daarom ongepast dat er mogelijk een nieuw stadhuis in Winschoten wordt gebouwd.”

Kijk, dat zijn verstandige woorden. Maar hij zei nog meer. Nogmaals de krant.

“Ook heeft hij er voor gepleit om het huidige gemeentehuis na een aantal bouwkundige ingrepen, de komende tien tot vijftien jaar te blijven gebruiken. De naastgelegen bibliotheek kon via een glazen loopbrug verbonden worden met het huidige stadskantoor.”

En wanneer zei Nieboer dat allemaal? In het Dagblad van het Noorden van 19 juli 2010.

Het ironische is, dat nieuwbouw en bezuinigingen na 9 jaar weer actueel zijn.
In de raadsvergadering van 8 juli 2019 kwam Nieboer nog even terug op deze uitspraken (audio hier).

In 2010 zaten we net in de raad en waren we inderdaad in de veronderstelling dat met name ook de oude bibliotheek bouwkundig zo’n goed gebouw zou zijn, dat je volgens ons met een goede luchtbrug iets heel goeds kon neerzetten. We zijn nu negen jaar verder en we zijn nu ondertussen al achter dat het een echt heel slecht gebouw was. Dus vandaar ook even dat we in 2010 toen wel heel makkelijk, en ik weet ook wel in de oppositie dan kun je ook misschien soms wel even wat makkelijker wat roepen, konden zeggen van bouw maar een luchtbrug en herberg daar de ambtenaren.

Wat Nieboer hier zegt, is helemaal van de gekke. “Als je in de oppositie zit, roept je wel eens wat”. Nu maakt zijn partij deel uit van de coalitie. Waarom zouden we hem nu wel geloven? Voor hetzelfde geld roept hij nu ook maar weer wat.
Dit is een dermate ongeloofwaardige en vooral domme opmerking, waarvoor maar 1 oplossing is: spullen inpakken en ophoepelen. Daar is de deur! Doei meneer Nieboer.


Kwaliteit raadsleden 3 – gebrek aan dossierkennis (Klinker)

Naast raadsleden die hun verstand uitschakelen en/of niet bij de les zijn, is er ook nog een categorie met een gebrekkige dossierkennis (slecht geheugen).  Tijdens de raadsvergadering werd meerdere keren werden gerefereerd aan de uit hand gelopen bouwkosten van Cultuurhuis de Klinker en hoe dat nu te voorkomen.

PvhN-fractievoorzitter Jurrie Nieboer wist blijkbaar ook al niet meer wat hij gestemd had. Hij stemde in 2010 toch echt voor nieuwbouw. Wel was hij bijna een jaar later tegen het exploitatievoorstel.

Fokke Fennema van D66 maakte het nog bonter. Toen het Klinker-verhaal ter sprake kwam, zei hij het volgende (audio hier).

“Ik kan u verzekeren dat D66 in die tijd niet voor nieuwbouw van de Klinker was.”

Helaas voor meneer Fennema was zijn partij in 2010 wel degelijk voor nieuwbouw. De stelligheid waarmee hij die uitspraak doet, is ronduit beschamend. Dan ben je in mijn ogen een ordinaire leugenaar. In die tijd woonde Fennema nog niet in het Oldambt. Na zijn verhuizing heeft hij zich blijkbaar niet goed in het Oldambtster dossier van zijn partij verdiept.

Fennema is van beroep dominee. Dan verkondig je zaken waarin je vooral moet geloven. Het raadsvoorstel waarin staat dat D66 voor nieuwbouw van de Klinker was, is echter concreet en staat [hier].

Er zijn mensen voor minder getroffen door een bliksemstraal.
Fennema is eigenlijk net als Kluiter een zeteldief. Volgens zijn fractieleden viel er met hem niet samen te werken en hebben zij het vertrouwen in hem opgezegd. Vervolgens heeft het D66-partijbestuur aan Fennema gevraagd z’n zetel terug te geven. Dat heeft hij geweigerd.

 

En jawel, ook hier duikt meneer Bolt van de ChristenUnie weer op.
Hij snapt het weer eens niet (audio hier).

De poort van Winschoten, project dat eigenlijk best al lang loopt. Misschien wel vanaf 2010, werd zelfs 2011 geopperd. Ik kan me nog herinneren in 2010 dat we met spoed bijeengeroepen werden als fractievoorzitters door een aantal ondernemers van Handel en Nijverheid en dat het in de Havenkade een nieuw gemeentehuis moest komen. Zodoende zijn we hier al heel lang bezig.

Bolt is hier wel erg in de war. Wat hij bedoelt, is één van de plannen om de nieuwe Klinker destijds aan de Havenkade te bouwen.


Tot slot

Het is onbegrijpelijk dat de gemeenteraad een bedrag van 25 miljoen euro beschikbaar stelt voor sloop/nieuwbouw op basis van rammelende en soms leugenachtige argumenten. Dat vervolgens een raadsmeerderheid een onafhankelijk onderzoek vooraf van het nieuwbouwplan niet nodig vindt en meent dat zoiets achteraf altijd nog kan, is werkelijk van de zotte.

Wat in het plan ontbreekt, is het belang van de burgers bij een nieuw gemeentehuis. Aangezien de jaarlijkse exploitatielasten stijgen, betaalt de burger uiteindelijk meer.

Dat het gebouw energieneutraal wordt, maakt het onnodig duur, terwijl het voor de burgers geen toegevoegde waarde heeft. Het is ook geen wettelijke eis. Het is politiek hobbyisme zoals we dat vaker zien bij gemeenten. Veel politieke partijen hebben het merkwaardige idee dat een gemeente een zogenaamde voortrekkersrol moet vervullen als het gaat om maatschappelijke zaken.

Het is inmiddels ruim een jaar geleden dat het besluit tot sloop/nieuwbouw werd genomen. De inzichten veranderen al naar gelang de waan van de dag. Het corona-gedoe is ineens aanleiding om de plannen tegen het licht te houden. Ook is men er op het gemeentehuis eindelijk achter gekomen dat samenwerking met de Hema toch niet zo’n goed idee is. Met belastinggeld de Hema verbouwen en er vergaderruimtes en een raadszaal creëren was ronduit dom. De huidige raadszaal aan de Havenkade is een paar jaar geleden nog verbouwd voor € 156.00,-. Die investering is nog niet eens afgeschreven.

Maar een minstens zo belangrijk punt waar men niet naar wil kijken, is een mogelijke herindeling. Het is niet de vraag of er een herindeling komt, maar wanneer. Om nu minstens 25 miljoen euro in een nieuw gebouw steken waarvan je niet weet wat er op termijn mee gaat gebeuren, is dan ook uiterst kortzichtig. (Bedrag moet in 40 jaar worden afgelost.)

De verstandigste oplossing in mijn ogen is om alles zo veel mogelijk bij het oude te laten of eventueel alleen het 1e plan uit 2017 uit te voeren. (Dus niets slopen, alleen aanpassen naar energielabel A. En de raadszaal blijft waar die is aan de Havenkade.) Dan blijft de zaak financieel overzichtelijk i.p.v. van het aangaan van een lening voor nieuwbouw die altijd financieel uit de klauwen loopt.

Helaas lijkt de gemeente vastbesloten om door te gaan met het plan. De benoeming van nieuwe gemeentesecretaris Berlinda Aukema lijkt dat nog eens te bevestigen. Over de nieuwbouw zei ze het volgende:

“De huidige tijd vraagt veel van solidariteit en samenwerking. Maar ik zie in de nieuwbouw van het gemeentehuis en centrale huisvesting juist nu ook een mooie kans om een volgende stap te maken in de organisatie.”

Merkwaardige opvatting. Alsof het van belang is dat alle 350 ambtenaren in 1 gebouw rondlopen. Bijvoorbeeld een sociale dienst en afdeling Bouwzaken kunnen prima in aparte gebouwen zitten. Doet een beetje denken aan de benoeming van Hans Klopstra voorafgaande aan de nieuwbouw van de Klinker. Politieke windvaan Klopstra werd door de PvdA benoemd om het project “er door te drukken”.

Wat dit artikel daarnaast laat zien, is de verambtelijking van het openbaar bestuur, de politiek dus.  Daar waar zwakke politici de dienst uitmaken, kunnen sterke ambtenaren de macht grijpen. Vanuit democratisch oogpunt gezien, is dat een verontrustende zaak. Zie ook het artikel “Oldambt en democratie – de gemeentesecretaris.”).

Ook uit andere artikelen op deze website blijkt steeds weer, dat de raad grotendeels een nutteloos orgaan is. Het is ontluisterend om te zien, hoe samen met de wethouders en burgemeester een systeem in stand wordt gehouden waarin alleen de betrokkenen zelf geloven. Maar het is nep. Het is niets anders dan een schijndemocratie. Zie ook het artikel “Hoe democratisch is Oldambt?”. Gezien de opkomst bij gemeenteraads-verkiezingen vinden steeds meer kiezers dat ook. (Opkomstcijfers 2009: 42%,  2014: 55% en 2018: 50%)

Dat wordt nog eens bevestigd door de uitslag van het onlangs gehouden onderzoek “hoe democratisch is de gemeente Oldambt? Eén van de stellingen luidde “De gemeente luistert naar de mening van haar inwoners”.
Van de raadsleden is 61% het hier mee eens en de burgemeester en wethouders zelfs allemaal (100%).
Helaas voor de politiek vindt slechts 10% van de inwoners dat ook. [Tabel hier].

Op deze website staat een uitgebreid verhaal over de bouw en exploitatie van cultuurhuis “De Klinker” [link]. Dat is achteraf geschreven, omdat BOB destijds nog niet bestond. Dat is nu duidelijk anders, vandaar dat er inmiddels 2 uitgebreide artikelen zijn geschreven over het besluit tot sloop en nieuwbouw van het gemeentehuis. Raadsleden kunnen zich niet verstoppen achter dooddoeners als “we wisten niet beter” of “we hebben naar eer en geweten het besluit genomen”. Dat is op deze website inmiddels met talloze argumenten ontkracht.

Het is bijna wetmatig dat overheidsprojecten financieel uit de hand lopen. Dat zal in Oldambt niet anders zijn. Het is dan ook erg zuur dat de burgers (lees: belastingbetalers) worden opgescheept met een duur gebouw wat voor hun geen toegevoegde waarde heeft, maar waarvoor wel 40 jaar moet worden betaald.
Gefeliciteerd gemeenteraad met uw besluit.


Extra

Voor de geïntereseerden nog wat extra informatie.

Extra 1 – Invloed burgemeester?
Waar ik nieuwsgierig naar ben, is de invloed van burgemeester mevrouw Sikkema op de gang van zaken.

In haar vorige gemeente, Haarlem, was zij als wethouder verantwoordelijk voor o.a. energietransitie. Aangezien zij lid is van GroenLinks, een partij die zich gedraagt als de discipelen van de klimaatreligie, kan ik mij niet voorstellen dat zij zich nergens mee bemoeid heeft. Als burgemeester is zij publiekelijk vrijwel onzichtbaar, maar dergelijke mensen zijn achter de schermen juist extra actief.

In Haarlem was zij voorstander van plaatsing van (vervangende) nieuwe, extra grote windmolens [link]. De Oldambtster gemeenteraad is gelukkig fel tegenstander van windmolens. Helaas hebben de inwoners van onze provincie grote pech met een gedeputeerde van GroenLinks die wel groot voorstander is van windmolens. Deze mevrouw, Nienke Homan, is een gevaar voor het welzijn van de burgers en de algemene leefbaarheid op het platteland. Zij is “bovengronds” bezig, terwijl voormalige minister Kamp (VVD) en huidige minister Wiebes (VVD) via de “ondergrond” (gaswinning) bezig zijn de boel onleefbaar te houden.

 

Extra 2 – Correctief referendum?
Helaas heeft de landelijke overheid in 2018 het raadgevend referendum afgeschaft. Daarvoor in de plaats zou een correctief referendum moeten komen. Helaas is dat er nog niet. Zou een mooie gelegenheid zijn geweest om op die manier het raadsbesluit terug te draaien. Er ligt inmiddels (sinds januari 2019) een voorstel bij de 2e kamer om een dergelijk referendum in te voeren. Een initiatief  van Ronald van Raak (een goeie SP’er). Dan bestaat de mogelijk om idiote besluiten van de gemeenteraad terug te draaien.

 

 

Oldambt en Democratie. De gemeentesecretaris

Inleiding

Dit stuk maakte oorspronkelijk deel uit van het nog te verschijnen artikel “Gemeentehuis – sloop/nieuwbouw – de verantwoordelijken”.
Daar is eerder al een stuk uitgehaald en gepubliceerd onder de titel “Hoe democratisch is de gemeente Oldambt?” [link]. Ook dit artikel heeft “democratie” als onderwerp en dan nogmaals het gebrek daaraan.

De spil in dit verhaal is gemeentesecretaris Herman Groothuis. Hij dook in het vorige democratie-artikel ook al op. Maar er valt nog wel wat meer te vertellen.


Waar ligt de macht in de gemeente? (De echte “bazen”)

De werkelijke macht in de gemeente ligt gedeeltelijk bij de politiek, maar vooral bij de 4 hoogste ambtenaren. Te weten de 3 sectordirecteuren en de gemeentesecretaris. De sectordirecteuren fungeren ook nog eens als loco-secretaris.
De wethouders leunen zwaar op de kennis van deze mensen. Politici komen en gaan, maar de ambtenaren blijven zitten.

Wat betreft de sectordirecteuren gaat het om de volgende 3 personen:

  • Harry Wieringa – afdeling Maatschappelijke zaken (o.a. uitkeringen)
  • Anton Saman   – afdeling Ruimtelijke Zaken (o.a. bouwen en slopen)
  • Geert Heiminge – afdeling Publiekszaken (personeelszaken, financien)

Voor een gezond werkklimaat is het belangrijk dat de 3 directeuren + gemeentesecretaris onafhankelijk van elkaar opereren.  “Vriendjes zijn” in de ambtelijke top lijkt mij tamelijk ongezond, omdat het een kritische houding en discussie over onderwerpen in de weg kan staan. Voorkomt ook het gezamenlijk “sturen” van een democratisch orgaan als de gemeenteraad.

Dat “sturen” valt heel duidelijk op bij het sloop/nieuwbouwplan van het gemeentehuis. Vanuit de politiek zijn er gezien de grootte van het project meerdere wethouders (Wünker en voorheen Swagerman) bij betrokken.
Daarnaast bemoeit gemeentesecretaris Herman Groothuis zich intensief met het project. Was bij de bouw van de nieuwe Klinker ook het geval.

Het voorstel naar de gemeenteraad toe is geschreven door sectordirecteur bouwen/slopen Anton Saman. Dat klinkt logisch.
Een andere sectordirecteur, Geert Heiminge, is ook al langere tijd bij het project betrokken. Dat is niet logisch, want Heiminge heeft niks met bouwen of slopen te maken.
Wel met financiën, maar dat geldt voor alle projecten. Dan zou hij overal bij betrokken kunnen worden.

Toch is hij blijkbaar goed op de hoogte van details. Op 18 juli 2018 schreef Groothuis een brief waarin stond, dat raadsleden voor vragen bij Heiminge konden aankloppen. [Poort van Winschoten – Raadsbrief 2018-07-18.pdf]

Maar Heiminge’s naam duikt vaker op. Naar aanleiding van een kritisch verhaal op BOB over het nieuwbouwplan en voorstel in de media over ’t Rond als gemeentehuis stelde de Partij voor het Noorden vragen aan het college van B & W. Die werden schriftelijk beantwoord door gemeentesecretaris Groothuis. In het document stond echter duidelijk de naam van Heiminge. (Brief [hier]. Kijk onder “eigenschappen”.)

Het lijkt bijzonder dat een sectordirecteur van de afdeling publiekszaken zich met bouwzaken bemoeid, maar als je naar het carrièreoverzicht van beide heren kijkt, is dat niet zo verwonderlijk. Beide kunnen al tientallen jaren goed met elkaar overweg.


Parallelle carrières

Dat de carrière van Groothuis en Heiminge aardig parallel loopt, is hieronder duidelijk te zien.

PeriodeFunctie/gemeente (carrière Herman Groothuis)
1999-2003IND (onderdeel COA) adjunct-directeur Noord-Oost
2002-2006? Ten Boer raadslid PvdA
2003-2008Eemsmond gemeentescretaris
jan. 2009-jun. 2020Oldambt gemeentesecretaris (vanaf 1-7-2020 met pensioen)
PeriodeFunctie/gemeente (carrière Geert Heiminge)
....... -2002Vlagtwedde hoofd bestuurszaken
2002-2009 Ten Boer gemeentesecretaris
okt. 2009-hedenOldambt manager/ sectordirecteur publiekszaken

Van 1999 tot 2003 werkte Groothuis bij het IND (Immigratie en Naturalisatie Dienst). Dat is een onderdeel van het COA en die zorgt weer voor asielcentra (AZC’s). Groothuis was o.a. verantwoordelijk voor de bouw van het Aanmeldcentrum in Ter Apel. In die tijd werkte Heiminge bij de gemeente Vlagtwedde en daar viel ook Ter Apel onder.

De volgende stap in de carrière van Heiminge was gemeentesecretaris van Ten Boer. Daar kwam hij Groothuis weer tegen. Dit keer als raadslid namens de PvdA. Groothuis was toen zelf ook al beroepshalve gemeentesecretaris en wel in de gemeente Eemsmond. Dat is een buurgemeente van Ten Boer. Met zoveel raakvlakken heb je een hoop onderwerpen om over te praten.

In januari 2009 werd Groothuis gemeentesecretaris in Oldambt. Tien maanden later kon Heiminge ook aan de slag bij de gemeente Oldambt.

Herman Groothuis

Geert Heiminge

Het hebben van een netwerk is altijd handig. Zeker wanneer je zoals Groothuis bij een landelijke club als de IND gewerkt hebt. In 2015 werd de gemeente Oldambt overvallen met de vraag om een AZC te realiseren. Het werd ook gelijk één van de grootste (1000 personen) in het Noorden. Toeval?

Nog een aardig detail. Van 2018-2019 was mevrouw Rika Pot (PvdA) waarnemend burgemeester van Oldambt. Tussen 2002-2009 was ze burgemeester van Ten Boer. Uitgerekend in die periode was Heiminge daar gemeentesecretaris en zat Groothuis namens de PvdA in de gemeenteraad. Mevrouw Pot is overigens een gedreven, bekwame bestuurder. Daar kan ik niks verkeerds over zeggen.

Groothuis is een netwerker pur sang. Hij duikt overal op. In de landelijke vereniging van gemeentesecretarissen is hij algemeen bestuurslid. Bij de gemeenteraadsverkiezingen 2018 van de stad Groningen zat hij in de commissie die de PvdA-kandidatenlijst samenstelde.


Tot slot

Groothuis zit als gemeentesecretaris in allerlei overlegorganen. In het artikel “Hoe democratisch is Oldambt?” [link] schreef ik dat hij ook mede de agenda van de gemeenteraad bepaalt. In de begeleidingscommissie die onderzoekt hoe democratisch de gemeente Oldambt is, duikt hij ook weer op.
Ook mag hij op verzoek aanschuiven bij de besloten vergaderingen van de fractievoorzitters van de Oldambtster politieke partijen (het zogenaamde seniorenconvent).

Het deel uitmaken van allerlei commissies is een probleem wat al vele jaren speelt. In 2010 trok de VCP in mijn ogen terecht aan de bel over Groothuis deelname aan de vertrouwenscommissie voor een nieuwe burgemeester. Dagblad [hier] en [hier].

Ondank de kritische woorden van hoogleraar staatsrecht Elzinga, vonden waarnemend PvdA-burgemeester Martin Zijlstra en PvdA-Commisaris van de Koningin Max van den Berg het geen probleem dat PvdA-gemeentesecretaris Groothuis in deze commissie zat.

Dat het gros van de Oldambtster politiek dit allemaal heel normaal vindt, geeft wel te denken.

Het zou uit democratisch oogpunt een goede zaak zijn om een ambtenaar als Groothuis uit allerlei politieke commissies te weren.  Op 1 juli 2020 gaat hij met pensioen. Dat is een goed moment  om de functieomschrijving van de nieuwe gemeentesecretaris zodanig aan te passen, dat de hier omschreven on-democratische constructies niet meer mogelijk zijn.

Het klinkt leuk om de burger mee te willen laten praten onder het mom van democratie, maar pas in vredesnaam eerst je eigen interne, rotte democratische structuren aan.

Nog even voor alle duidelijkheid. Het gaat hier niet om de kwaliteiten van de genoemde ambtenaren, maar de ongewenste verbanden.


Naschrift

Dit artikel riep bij enkele mensen zoveel boosheid op, dat enkele dagen na publicatie de complete BOB-website werd gehackt en alle data gewist. Het was een domme actie, want op allerlei plekken in de wereld liggen back-ups van de site. Een dag later was de website dan ook weer terug.

Moet eerlijk bekennen dat het hacken van de website ook niet echt moeilijk was. Inloggen gebeurde met een simpel wachtwoord. Bij de start van BOB had ik het te druk met artikelen schrijven en is er onvoldoende aandacht besteed aan de veiligheid van de site. Dat is inmiddels aangepast.

Interessant is wie achter de hack zat.
Het artikel werd op zaterdagavond 2 mei geplaatst en ondanks het relatief late tijdstip nog door honderden mensen gelezen. De maandag en dinsdag vielen op 4 en 5 mei. Voor veel werkenden (waaronder de meeste ambtenaren) waren dat vrije dagen. De eerstvolgende werkdag (6 mei) werd de website tussen 8 en 12 uur ’s morgens volledig gewist.

Het lijkt er op dat de hack dan ook is uitgevoerd door een ambtelijke organisatie. Ik vermoed zelfs, dat de dader een vrouw is. Bewijzen kan ik het niet, maar alles wijst wel in die richting. Het hacken op zich is al een trieste zaak, maar dat de betreffende persoon misbruik heeft gemaakt van de facilliteiten van de overheidsorganisatie waarvoor zij werkzaam is, maakt het nog een graadje erger.

 

 

Hoe democratisch is Oldambt?

In juni 2019 heeft de gemeenteraad besloten dat inwoners meer zouden mogen meepraten over het gemeentelijk beleid.
Ter voorbereiding gaat de gemeente eerst onderzoeken hoe democratisch zij eigenlijk zelf is. Denk hierbij aan vragen als: hoe worden besluiten genomen en uitgevoerd? Is daar draagvlak voor en kunnen inwoners meedenken, meebeslissen of zelfs meewerken als zij dat willen?
Dat onderzoek wordt een zogenaamde Quick Scan Lokale Democratie genoemd. Dat hoeft de gemeente niet zelf op te zetten, maar wordt aangeleverd door een organisatie bestaande uit o.a. de landelijke overheid en de vereniging van Nederlandse gemeenten (VNG).
Kost dat ook geld? In principe wel, maar het is gratis voor de eerste 100 gemeenten die zich aanmelden inclusief ondersteuning van een adviseur.

Die Quick Scan is overigens niets anders dan een online vragenlijst voor burgers en ambtenaren waar “automatisch” een rapport uitrolt.  Die vragenlijst kon tot 7 februari 2020 ingevuld worden.


Burgers en ambtenaren

Dat burgers hun mening kunnen geven, klinkt logisch. Zij hebben immers de gemeenteraad gekozen en hebben direct te maken met het gemeentelijk beleid. Waarom ook ambtenaren moeten aangeven wat zij van de lokale democratie vinden, ontgaat mij volledig. Zij hebben voornamelijk een dienende functie waarbij het begrip democratie helemaal niet aan de orde is. Het belangrijkste wat ambtenaren moeten doen, is zich dienstbaar opstellen richting de burger. Ambtenaren denken nu te vaak dat de burger er voor hen is. Het is echter juist andersom. Die mentaliteit moet veranderen. Met democratie heeft dat niks te maken.

Het begrip democratie wordt overigens door de gemeente wel heel ruim gezien. Het geven van subsidie aan een burger die een goed idee heeft, valt daar volgens burgemeester Sikkema ook onder. [Link uitspraak burgemeester]. Misschien niet verkeerd als de gemeente nog eens de letterlijke betekenis van het woord democratie opzoekt. Hier alvast een voorzet:

Democratie is een bestuursvorm waarin de wil van het volk de bron is van legitieme machtsuitoefening. Men onderscheidt directe democratie, waarin burgers persoonlijk stemmen over wetten, besluiten en benoemingen, en indirecte, waarin het volk zich laat vertegenwoordigen door een gekozen orgaan, zoals een raad of parlement.
(bron: wikipedia)


De onvermijdelijke commissie

Uiteraard wordt een begeleidingscommissie ingesteld. Wie zitten daar in?
1 – Namens het college van B & W

  • Cora-Yfke Sikkema (burgemeester)
  • Herman Groothuis (gemeentesecretaris)

2 – Namens de gemeenteraad (2-3 personen)

  • benoeming volgt nog

3 – Namens het ambtelijk apparaat

  • Jelte van der Meer (raadsgriffier)
  • Jannie Rijkaart (ambtenaar)
  • Bram van der Rest (ambtenaar)

4 – enkele inwoners (1-3)

  • benoeming volgt nog

De inwoners zouden volgens het voorstel gerekruteerd kunnen worden via de gebiedsregisseurs (ambtelijk contactpersoon tussen gemeente en een woongebied).
Dat lijkt mij niet verstandig, want er wordt gekozen uit een groep inwoners die al meer dan gemiddeld betrokken is bij het contact met de gemeente. Het heeft een hoog ons-kent-ons gehalte. Waarom geen oproep aan burgers om zich aan te melden voor deze functie?

Bij gemeenteraadsverkiezingen kunnen burgers uitsluitend raadsleden kiezen. Het zou dan ook logisch zijn als de commissie alleen maar uit burgers en raadsleden zou bestaan met ondersteuning van de raadsgriffier. Overige ambtenaren en wethouders hebben in de commissie helemaal niks te zoeken. En dan heb ik het nog niet eens over de oververtegenwoordiging van ambtenaren/politici.


Ingang raadszaal aan de Havenkade-west in Winschoten

Waar gaat het werkelijk mis?

Het laten meepraten van een paar burgers klinkt sympathiek, maar het gaat voorbij aan wat er werkelijk mis is met de democratie in de gemeente, namelijk het functioneren van de gemeenteraad. De gemeenteraad is in principe al een afvaardiging van de kiezers. Als de raad haar werk goed zou doen, is meepraten grotendeels overbodig. Over onderwerpen die betrekking hebben op de gehele gemeente wordt al meegepraat, bijvoorbeeld in de WMO-raad. Wanneer een onderwerp alleen over een buurt of wijk gaat, kunnen de betreffende bewoners gemakkelijk huis-aan-huis benaderd worden.
Maar waarom gaat het dan toch fout?

-1- Onderwerpen op de raadsagenda
De betrokkenheid van burgers staat of valt met de onderwerpen die op de raadsagenda staan. Dat zou over zaken moeten gaan waar de burger direct mee te maken heeft of de betrokkenheid groot is. Slechts 11x per jaar beslist de gemeenteraad over zaken waarvan zij meent dat deze belangrijk zijn. Maar wat is belangrijk en wie bepaalt dat?

De onderwerpen worden bepaald door het zogenaamde presidium. Dat is een agendacommissie bestaande uit de voorzitter van de gemeenteraad (burgemeester), de gemeentesecretaris, de raadsgriffier en de voorzitters van de beide raadscommissies SWI en BMR. [Nadere uitleg begrippen hier].  Dit clubje heeft verrassend veel “macht”. Het bijzondere is dat er op de gemeentelijk website niets over is te vinden. Ondanks het feit dat deze vergaderingen openbaar zijn, is niet bekend waar en wanneer deze gehouden worden. Bij navraag bleek de gemeente dit ook allemaal niet nodig te vinden.

Wat is er mis met deze opzet? Wel, door onderwerpen NIET op de agenda te zetten, ligt het besluit daarover bij de wethouders en ambtenaren. Dat voorkomt discussies in de gemeenteraad en het mogelijk niet doorgaan van een project, omdat de raad dwarsligt.
Daarnaast kunnen er onderwerpen op de agenda worden gezet, waar niemand zich een buil aan valt. Bijvoorbeeld gemeenschappelijke regelingen op provinciaal niveau als de Veiligheidsregio [link].

Het is overigens wel mogelijk om als raadslid onderwerpen aan te dragen, maar in de praktijk gebeurt dat zelden. De afgelopen 2 jaren waren de belangrijkste zaken de mogelijke aanleg van een zonnepanelenpark in Finsterwolde en de overlast door de biomassa-installatie van het zwembad in Winschoten.

-2- Kwaliteit raadsleden
Politieke partijen lijken geen enkele voeling te hebben met wat er in de maatschappij leeft. Op landelijk niveau is dat al decennialang het geval, maar op gemeentelijk niveau lijkt de afstand politiek-burger de laatste jaren ook steeds groter te worden. Herindelingen hebben wat dat aangaat ook niet tot een beter bestuur geleid.  Coelo-rapporten hier, hier en hier.

Op deze website staan diverse voorbeelden van beslissingen die over de hoofden van burgers heen genomen zijn. Het gaat om plannen van de wethouders die door een raadsmeerderheid zijn goedgekeurd. Zo maar even wat voorbeelden van het afgelopen jaar:

– mogelijke aanleg zonnepanelenpark Finsterwolde
– nieuwbouw gemeentehuis
– sloop bibliotheek
– biomassa-installatie zwembad Winschoten

De raad had hierbij kritisch naar die plannen moeten en willen kijken. Helaas gebeurt dat onvoldoende door onwil of simpelweg domheid. Dan wordt democratie een hol begrip en verlies je als politiek het vertrouwen van de kiezers. (Opkomstcijfers 2009: 42,3%, 2014: 55,5%, 2018: 50,2% en 2022: 46,0% )

-3- Achterhouden informatie
Regelmatig ontvangt de gemeenteraad brieven van bezorgde burgers en organisaties. Deze stukken werden als bijlage aan de online agenda van de gemeenteraad toegevoegd. Sinds kort gebeurt dat niet meer. Er wordt alleen nog gemeld dat er een brief is ontvangen. Hiermee worden geïnteresseerde burgers gelijk al op een kennisachterstand gezet. Op verzoek kan een geanonimiseerde versie van een binnengekomen stuk/brief worden toegestuurd mits er administratiekosten (leges) worden betaald.

In februari 2019 heeft het presidium op eigen houtje bepaald dat deze informatie niet meer online wordt gezet. Zij gebruikt hiervoor de nieuwe privacywet als argument. Op diverse sites voor overheidsdienaren wordt echter duidelijk gesteld dat dit nergens voor nodig is. [griffiers.nl en gemeente.nu]  Wettelijk staat ook nergens dat het zo moet.
De gemeente schiet hier volledig door. Bezorgde burgers maken regelmatig gebruik van de mogelijkheid om de gemeenteraad tijdens een vergadering toe te spreken. Deze insprekers doen hun verhaal ook niet anoniem en  dragen geen masker voor hun gezicht.


Hoe dan wel?

Het laten meedenken van burgers in de één of andere commissie klinkt leuk, maar is vooral borstklopperij in de zin van “Kijk eens, wat zijn wij toch democratisch bezig”.
In de praktijk is dat niet zo. De burger heeft nog steeds niks te beslissen. Dat doen vooral de ambtenaren en wethouders. Ook de gemeenteraad mag af en toe ja of nee zeggen. Maar de burger macht geven, zoals omschreven in de definitie van democratie is niet aan de orde. De macht blijft waar die nu ook is, namelijk in het gemeentehuis. Het hele project is dan ook vooral een werkverschaffingsproject voor en door ambtenaren. Richting de burger is het ook nog eens tijd- en geldverspilling.

Een mogelijke oplossing is helemaal niet moeilijk. Vraag die burger (niet vrijblijvend) naar zijn mening en doe daar iets mee. Dat kan heel simpel online. Noem het maar de burgerbarometer. Bij grote projecten zou zelfs een referendum kunnen worden gehouden.
Het inmiddels 3 jaar voortdurende gepruts rond de mogelijke aanleg van een zonnepanelenpark in Finsterwolde is een triest voorbeeld van een volledig falende gemeenteraad. De gemeente trok 17.000 euro uit voor een draagvlakenquête, maar ondanks een eerdere toezegging, trekken de wethouders zich vervolgens niks aan van de uitkomst. Sterker nog, ze dreigden zelfs met aftreden [Dagblad 25-sept-2019]. De raad had hier haar tanden moeten laten zien richting de wethouders, maar het bleef vooral bij blaffen.
Met het opnemen van een paar burgers in een clubje waarin alleen maar gepraat mag worden, laat je als gemeente zien, dat je de mening van de burger nog steeds niet serieus neemt.

Om het begrip democratie in het Oldambt meer betekenis te geven, is er vooralsnog geen reden om burgers aan bestaande clubjes toe te voegen. Pak eerst de eigen gesloten cultuur aan zoals hierboven beschreven en voer bijvoorbeeld de burgerbarometer in. Handel dan ook naar de uitslag. Wedden dat er dan bijna geen ontevreden burgers meer zijn?

===========================================================================

Voor de liefhebbers nog wat extra informatie.

In 2016 heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten een rapport geschreven over het aanpassen van het huidige democratisch systeem op gemeentelijk niveau.
Titel  van het rapport luidt “Op weg naar een meervoudige democratie”.
Het is een wat ambtelijk verslag, maar wel goed leesbaar. [link]

Het rapport hanteert als referentie de invoering van het zogenaamde dualisme in 2002. Houdt in dat een wethouder geen deel meer uitmaakt van de gemeenteraad en dus ook niet over zijn eigen voorstel kan stemmen. Een nog belangrijker punt is wel, dat de raad niet meer meebestuurt, maar juist een controlerende functie heeft.
Hier wat interessante quotes uit het rapport, die zeker ook van toepassing zijn op de gemeente Oldambt.

Pag 20: over de invoering van het dualisme in 2002

De actieve deelname van inwoners aan het lokale bestuur lijkt niet, in ieder geval niet substantieel te zijn toegenomen. Anders dan de bedoeling was, lijkt de raad zich zelfs meer op het college(beleid) te richten, met als gevolg dat deze organen vooral ‘met elkaar’ bezig zijn. Het algemeen belang waaraan raad en college hun bijdrage hebben te leveren, lijkt daarbij naar de achtergrond te verdwijnen. Dat was zeker niet de bedoeling.
Ook de rolscheiding tussen raad en college pakt niet altijd goed uit. Terwijl de bedoeling was dat juist het politieke debat in de raad de interesse van de burger tot nieuwe hoogten zou moeten opstuwen lijkt het tegendeel het geval. Burgers vragen niet om meer politiek maar om meer democratie.

 

Pag 21: rol ambtenaar

Ook de rol en positie van de ambtenaar vraagt aandacht. Als werkwijze en structuur van het bestuur meer verscheidenheid vraagt, moet dat ook gevolgen hebben voor de rol en de positie van de ambtenaar. Nu is de ambtenaar slechts dienaar van het gemeentebestuur. Maar in de praktijk werkt hij voor de samenleving zonder dat hij daaraan verantwoording aflegt of verantwoordelijk wordt gehouden.

 

Pag 27: vertrouwen in de lokale politiek

We moeten vaststellen dat het vertrouwen in de instituties van de representatieve democratie bij grote groepen van de bevolking sinds de dualisering niet is toegenomen. Sterker nog, spanningen in de samenleving hebben zich verdiept, de maatschappelijke polarisatie is toegenomen, de lokale politiek is  meer versplinterd dan ooit, en dit alles tegen een achtergrond van de opkomst van sociale media. Het heeft geleid tot een lokale politiek die turbulenter is dan vijftien jaar geleden kon worden voorzien. Dit stelt de bestaande instituties voor grote nieuwe uitdagingen, en de centrale vraag is of deze organen in hun rollen en posities voldoende zijn toegerust om in deze samenleving van toenemende spanningen te verbinden en te luisteren.

 

Pag 28: verhouding gemeenteraad versus college van B & W

Representatieve en participatieve democratie vormen geen zero-sum-game, maar kunnen elkaar versterken. Voor de gemeenteraad betekent dit een in veel grotere mate open staan voor en toegankelijk zijn voor burgers. De representatieve democratie kan alleen vorm krijgen in verbinding met de participatieve en maatschappelijke democratie. De praktijk lijkt echter een heel andere.
Raden zijn, weggedrukt door het college, veelal procesmatiger gaan werken, en lijken het accent zelfs meer dan voorheen op hun verhouding tot het college te richten. Hun controle op het college is niet extern vanuit de volksvertegenwoordigende rol geïnspireerd, maar lijkt vaak naar binnen gekeerd als tegenover elkaar staande  organen. Het dualisme lijkt soms te zijn veranderd in een intern gericht wij-zij denken tussen raad en college, met vanuit de raad pleidooien voor de versterking van de eigen positie en de opbouw van een eigen ondersteunend apparaat als ware het een moderne wapenwedloop.

 

Pag 30: zelfstandige opererende ambtenaren

Denkbaar is ook dat, vanuit maatschappelijke opgaven geredeneerd, ambtenaren niet langer uitsluitend in dienst van het college zijn, maar ‘publieke ambtenaren’ worden (civil servants dus). In dienst van de gemeenschap creëren zij publieke waarden. Over budget en opgaven maken zij afspraken met het college, op basis van wederzijds vertrouwen. Deze ambtenaren zijn dan niet zozeer verbonden aan één orgaan maar georganiseerd en zichtbaar rondom een maatschappelijke opgave. Daar hoort ook eigenstandige publieke verantwoordelijkheid bij (zoals in het buitenland ook wel het geval is, bijvoorbeeld in Canada en Denemarken).